1. Tanımı ve Tarihçesi : Karate-Do, silah olarak çıplak ellerin ve ayakların kullanıldığı bir mücadele sanatıdır. Okinawa’da doğmuş ve Japonya’dan tüm dünyaya yayılmıştır. Karate, Okinawa adasında yüzyıllardır çalışılmakla birlikte Japonya’ya girmesi 1920’li yıllarda, dünyaya yayılması ise ancak 1950’li yıllarda başlamıştır.
Karate-Do’yu farklı kılan ‘Do’ yani felsefesidir. Karate-Do, Usta-Çırak ilişkisi içinde insanların vücutlarını çalıştırırken, karakterlerinin saldırgan ve kötü yönlerini temizler. Karate-Do nezaket, saygı ve disiplin üzerine kuruludur. Bütün antrenmanları toplu halde Bayrağımızın selamlanmasıyla başlar ve Bayrağımızın selamlanmasıyla bitirilir. Karate-Do çalışmalarında aslolan sağlıklı vücuda sahip, disiplinli, saygılı, Bayrak ve Vatan sevgisini kalbinde taşıyan nesiller yetiştirmektir.
2. Stiller : Japonya’da yayılmaya başladığı 1920-1930 yıllarında Karate-Do, çalışılan ustanın ya da dojonun (salonun) adıyla birlikte anılmaya başlanmıştır. Bunun nedeni ise ustaların Karatede önem verdikleri noktaların ve öğretilerinin birbirlerinden farklı oluşudur. Bugün dünyada 80’in üzerinde karate stili çalışılmakla birlikte W.K.F. (Dünya Karate Federasyonu) 4 ana stili resmen tanımaktadır. Bunlar:
o Shotokan
o Shito-Ryu
o Goju-Ryu
o Wado-Ryu’dur.
3. Karate Çalışmaları : Geleneksel Karate çalışmaları üç ana grupta yapılır :
a. Kihon : Temel teknik çalışmalarına verilen isimdir. Antrenör tarafından anlatılan Karate teknikleri sporcu tarafından uzun süre bol bol tekrar edilerek vücuda adapte edilmeli ve vücudun doğal refleksleri haline getirilmelidir.
b. Kata : Karate tekniklerinin belirli bir mantığa göre zincirleme dizilişinden oluşmuş, Karatenin bütün inceliklerini ortaya koyan hareketler topluluğudur. Çıraklıktan ustalığa gidildikçe zorlaşan katalar, çalışılan stile göre sayısı ve özellikleri göre farklılıklar gösterir.
c. Kumite : Eşli çalışmalardır. Kihon ve Kata çalışmalarında öğrenilen tekniklerin uygulamasıdır. El ve ayak vuruşları, ayak süpürmeleri ve blok teknikleri uygulanırken rakibe asla vurulmaz. Tüm teknikler son derece kontrollü olarak uygulanır. Karatede kişinin ustalık derecesine göre gittikçe zorlaşan değişik kumite çalışmaları vardır.
DÜNYA KARATE FEDERASYONU (W.K.F.) TARAFINDAN 4 ANA KARATE EKOLÜ:
Eski adıyla W.U.K.O., bugünkü ismiyle W.K.F. olan, Dünya Karate Federasyonu, Okinawa'dan günümüze kadar gelmiş olan 4 Karate stilini, resmen kabul etmiştir. Bunlar Wado-Ryu, Shotokan, Shito Ryu ve Goju Ryu'dur. Bunların haricindeki ekoller, W.K.F. tarafından ve dolayısıyla W.K.F.'nin bir üyesi olan Türk Karate Federasyonu tarafından tanınmamaktadır. Bunun da amacı Dünya Karatesindeki en önemli 4 stille bir standardizasyonu sağlamaktır. Bir diğer önemli husus da, karate do da amacın, önce sağlık kurallarının korunması olduğudur. Sizlere bu 4 ana stilin kimliklerini veriyorum:
WADO - RYU
Hironori OHTSUKA
1892-1982
|
Kurucusu: Hironori OHTSUKA (1892–1982)
Özellikleri: Ohtsuka Sensei, ana karate tekniklerini, ju-jutsu elemanları ve eskivlerin ilavesi ile değiştirip zenginleştirerek Shotokan ile Shito Ryu arası bir karate oluşturdu. Fakat ciddi bir kıyaslamada Wado Ryu'nun Shito Ryu'ya daha yakın olduğu görülür. Kurulmuş olan en son karate stilidir ve Hironori Ohtsuka Okinawalı değil de bir Japon olduğu için aslında Japon kökenli tek karate ekolüdür. Diğer 3 ekol Okinawa kökenlidir.
İlk kuruluşta 9 kata ihtiva eden stile, Hironori Ohtsuka'nın ölümünden sonra 7 kata daha ilave edilmiş ve günümüz Wado Ryu'sunda 16 kata öğretilir olmuştur. Wado Ryu'nun kumiteye daha dönük bir bir çalışma olması, onu daha gerçekçi olarak göstermekle birlikte, günümüze kadar 9 kata ile gelmiş olması, derin araştırma yapılmasına neden olmuştur. Bir diğer tartışma da, genelde Jodan (yüz seviyesi) blokların, diğerlerine oranla fazlalığıdır. Shuri Te akımının bir uzantısı olarak oluşmuş bir ekoldür.
Wado Ryu Kataları: Günümüzde stilin 16 katası vardır.
· Pinan Shodan
· Pinan Nidan
· Pinan Sandan
· Pinan Yondan
· Pinan Godan
· Passai
· Chinto
· Kushanku
· Jion
· Naifanchi Shodan
· Naifanchi Nidan
· Naifanchi Sandan
· Niseishi
· Rohai (Lorei)
· Seishan
· Wanshu
Dünya'da Wado Ryu: Halen kurucusu Ohtsuka'nın ve geçtiğimiz yıllarda ölen Suzuki'nin olmak üzere iki ana akım mevcuttur. Hironori Ohtsuka'nın oğlu Jiro Ohtsuka, Wado Ryu Academy diye anılan birinci grubun başında olup yaşayan tek 10. Dan Wado Ryu hocasıdır. Jiro Hironori Ohtsuka'nın en büyük yardımcısı ise 8.Dan olan Masafumi Shihomitsu'dur.
· Wadokai - Arakawa (8.Dan)
· Wado Academi - Ohtsuka (10.Dan)
· Wado Ryu - Suzuki (8.Dan)
SHOTOKAN
Gichin FUNAKOSHI
1868 - 1957
|
Kurucusu : Gichin FUNAKOSHI (1868 - 1957)
Özellikleri: Anko Itosu'nun Shurite akımının salt bir ürünü olarak yaratılan Shotokan, günümüze 1940'lı yıllarda Gichin Funakoshi'nin oğlu Yoshitaka Funakoshi ve daha sonra da J.K.A.'nın (Japan Karate Association) kurucusu Masatoshi Nakayama tarafından yapılan değişiklerle gelmiştir.
En önemli özelliklerinden biri, katalarının isimlerinin Gichin Funakoshi Sensei tarafından Japonca'ya çevrilmiş olması ayrıca da katalara, Yoshitaka Funakoshi tarafından bulunmuş olan Yoko Geri ve Mawashi Geri tekmelerinin kombine edilmesidir. Böylece tüm Mae Geri'ler Yoko Geri'ye çevrilmiş, Unshu antik katasından derlenen Unsu katasına da orjinalindeki Mawari Ashiler yerine, Mikazuki Gerile ile kombine bir Mawashi Geri konulmuştur.
Günümüzde Shotokanda aşırı alçak hareketler ve ağızdan duyulan sesli "kime" ifadesi yavaş yavaş ortadan kaybolmaktadır.
Shotokan Kataları: Başlangıçta Gichin Funakoshi, 15 kata çalıştırmış ve daha sonra bunlara 11 kata daha katılarak, günümüz Shotokan'ının aşağıdaki 26 katası oluşmuştur:
· Heian Shodan
· Heian Nidan
· Heian Sandan
· Heian Yondan
· Heian Godan
· Bassai Dai
· Bassai Sho
· Kanku Dai
· Kanku Sho
· Tekki Shodan
· Tekki Nidan
· Tekki Sandan
· Chinte
· Empi
· Gangaku
· Jion
· Jiin
· Jitte
· Gojushiho Sho
· Gojushiho Dai
· Hangetsu
· Meikyo
· Nijushiho
· Sochin
· Unsu
· Wankan
GOJU RYU
Chojun MIYAGI
1888 - 1953
|
Kurucusu : Chojun MIYAGI (1888-1953)
Özellikleri: Kanryo Higaonna'nın oluşturduğu Naha-Te akımının en önemli bir temsilcisidir. Solunum tekniklerine ve güçlü, yavaş aynı zamanda yakından tesirli fakat ufak adımlarla deplasmanlara dayanır.
Dünya'daki en önemli gerçek olan Sertlik ve Yumuşaklık kavramına dayanır. Karateye kıymetli solunum teknikleri olan Jusoku ve Taisoku'yu kazandırmıştır.
Eksperlerce yapılan en önemli tenkitten biri, stilin zorlayıcı solunum şeklidir. Bununla ilgili bir iddia, Goju Ryu hocalarının genelde genç yaşlarda ölüyor olması gibidir. Yine de bu iddia tam olarak aydınlanamamıştır.
Bir diğer tenkit ise, zengin bir tüccarın oğlu olan Chojun Miyagi'nin stili Okinawa'dan Japonya'ya taşırken, iletişimi sürekli ve mükemmel olarak gerçekleştirememiş olmasıdır. Bu durum bir tek bu ekolde mevcuttur ve bu nedenle Goju Ryu dünyada en çok bölünmüş ekollerden biri manzarasındadır. Bir önemli tenkit ise, yakın dövüş haricinde stilin tesirliliğinin tartışılırlığıdır. Bu nedenle, günümüz Goju ekollerinin bazılarında, uzun kihonlar daha çok çalışılır olmuştur. Tartışılmadan kabul edilen ise, Goju Ryu'nun yakın mesafeden en etkili stil olduğudur.
Goju Ryu Kataları : 12 katası vardır. Bunlar:
· Sanchin
· Tensho
· Gekisai Dai Ichi
· Gekisai Dai Ni
· Saifa
· Seienchin (Saipa)
· Shisochin
· Kururunfa
· Seisan
· Sanseru
· Suparimpei (Pitchurin)
Dünya'da Goju Ryu : Şu akımlar önemlidir.
· Zen Okinawa Karate Do Goju Ryu, Goju Kai: Başında Meitoku Yagi (10.Dan) vardı. Vefatından sonra şimdi oğlu var.
· Okinawa Goju Ryu Karate Do Kyokai: Başında Eiichi Miyasato vardır.
· Shoreikan Goju Ryu: Geçtiğimiz yıllarda vefat eden Seikichi Toguchi tarafından kurulmuştur. Halen başında Toshio Tamano vardır.
· Goju Kan Goju Ryu: Müteveffa Gogen Yamaguchi'nin (10.Dan) okulu oğulları Gosen ve Gosei ve kızlarınca yönetilmektedir.
· Okinawa Goju Ryu : Başında halen 9.Dan olan Morio Higaonna hoca vardır.
· Gojukensha: Başında halen 9. Dan olan Tadahiko Ohtsuka vardır.
· Shodokan: Zenei Oshiro 8.Dan
· Gojukai
SHITO RYU
Kenwa MABUNI
1889 - 1952
|
Kurucusu : Kenwa MABUNI (1889-1952)
Özellikleri: Hem Shuri Te hem de Naha Te akımlarını bünyesinde bulunduran tek stildir. Bu nedenle teknik açıdan çok geniş kapsamlı, kata arsenali olarak da çok büyük bir temele dayanır.
Okinawa kökenli tüm teknik ve kataları, aynen orjinal isim ve şekilleriyle muhafaza etmiş bu stilde ilk göze batan şey, tekniklerin daha güçsüzmüş gibi yapılmasıdır. Buna karşılık, ekolün uyguladığı büyük sürat, bu eksikliği telafi etmek içindir. Yine bu stil içinde tutmalar, eklem kırmaları eskivler bulunur.
Shito Ryu teknikleri ince, rafine ve kataları da birer dantel güzelliğindedir. Fakat stilin Naha Te akımından aldığı 12 Naha Te katası, Goju Ryu'nun uygulayışından farklıdır ve bu nedenle eksperler, bu ekolün Naha Te'ye dayanan kanadının, Goju Ryu'ya oranla daha az tesirli olduğunda birleşirler. Buna karşılık, Shuri Te akımının getirisi olan tekniklerin Shotokan ve Wado Ryu'ya göre çok daha tesirli olduğu aynı eksperlerce belirtilmektedir. Shito Ryu, yapı itibarı ile yakın ve orta uzaklıklarda etkili bir stildir.
Shito Ryu Kataları: En çok katası olan stil olup 49 kata ihtiva eder. Bunlar
· Pinan Shodan
· Pinan Nidan
· Pinan Sandan
· Pinan Yondan
· Pinan Godan
· Sanchin
· Tensho
· Ten No Kata
· Chin No Kata
· Saifa
· Seienchin (Saipa)
· Shisochin
· Kururunfa
· Seisan
· Sanseru
· Suparimpei (Pitchurin)
· Naifanchi Shodan
· Naifanchi Nidan
· Naifanchi Sandan
· Niseishi
· Rohai
· Bassai Dai
· Bassai Sho
· Kosokun Dai
· Kosokun Sho
· Shiho Kosokun
· Gojushiho
· Unshu
· Matsukaze
· Sochin
· Nipaipo
· Aoyagi
· Juroku
· Jion
· Jiin
· Jitte
· Ananku
· Chintei
· Chinto
· Wanshu
· Myojo
· Shinpa
· Matsumura No Rohai
· Ishimine No Passai
· Matsumura No Passai
· Rohai Shodan
· Rohai Nidan
· Rohai Sandan
Dünya'da Shito Ryu: Shito Ryu, teknik özelliklerinin verdiği bir avantajla en az parçalanmış, stillerden biridir. Halen Dünya'da 4 ana Shito Ryu akımı vardır. Bunlar:
1. Mabuni Ha Shito Ryu (Shito Kai) : Başında stilin kurucusu Kenwa Mabuni'nin oğlu 10.Dan Kenei Mabuni bulunmaktadır.
2. Seishinkai Shito Ryu (Motobu Ha) : Başında 10.Dan Sadotomo Harada vardır.
3. Hayashi Ha Shito Ryu : Başında 10.Dan Teruo Hayashi vardır.
4. Shukokai (Tani Ha) : Başında Tsutomu Kamohara vardır.
TÜRK KARATE'SİNİN
KURUCUSU

Shihan Hakkı KOŞAR
|
KARETEDO
KARA :Boş
TE :El
DO : Yol
Türkiye' de ise Karatedo, 1960' lı yıllara kadar, yurt dışında görevli iken, bu spora sempati duyan subaylarımız tarafından göğüs göğüse mucadele kapsamı içinde, Judo ve Jui Jutsu ile karışık olarak öğretilmiştir.
1962 yılında modern Judo' nun ülkemize gelişi ile beraber, aynı kültürün ürünü olarak Karatedo da girmeye başladı. Judo' nun ilk ustaları ve önderlerinden olan İbrahim ÖZTEK, Namık EKİN, Berkol ÖKTEN, Natık CANCA ve Metin ALTINZİNCİR, çalışmalarında Karatedo' ya da yer vermişlerdir. Judo' nun tanıtılması ve yaılması için yapılan çeşitli gösterilerde Ate Waza, Kime Waza şeklinde teknik ve kırışlar yaparak, Karatedo' yu tanıtmışlardır.
1969 - 1970 yıllarında ülkemizde görev yapan Michael NOVOWİTCH,kurslarında Judo ile birlikte Karatedo, Aikido ve Kendo dersleri de vermiştir. Bu sporların öğrenilmesi ve tanıtılmasında büyük etkisi olmuştur. Novowitch'in öğretilerinden yararlanan sporculardan Hakkı KOŞAR, daha sonra 1970'li yıllarda karateye önem vermiş, bununla beraber Ferhat ÖZSERT, Ahmet DOĞANER ve Enver HANCI gibi sporcular değişik ekollerde yurt düzeyinde karate do sporunu yaymışlardır. Daha sonra yetişen Atilla ÇELİKTÜRK, Hakan ALPAY,İsmet TURNA, Alev ORAL, Ömer DOĞANLAR, Ali KOCA, Ersoy ÇIRLAR ve Esat DELİHASAN gibi başarrılı sporcular da Türk karatesinin gelişmesinde ve yayılmasında etkin yol oynamışlardır. Ayrıca, İlk Dünya Hakemi Çetin DEMİREL'den sonra, Ercüment TAŞDEMİR, Timur ÖZDEMİR Dünya A kategorisi Hakem olarak Karate Uluslararası Hakemliğinin gelişmesinde rol oynamışlardır. Karate büyük bir yoğunlukla ve daima kendini savunmaya hazır bulunma düşüncesiyle, muharebe sahasındaymışçasına çalışılmalıdır. Karate doğru bir şekilde ve tekniğin tam gücünü oluşturmak için çalışılmalıdır. Kendinizi çok fazla hırpalamayın ya da aşırı derecede çalışmayın. Daha önceden Karate çalışmış olanlar ileri yaşlara kadar yaşamışlardır. Karate kasların ve kemiklerin gelişmesine yardım eder, sindirim organlarını çalıştırır, kan dolaşımını iyileştirir. Bu yüzden Karate beden eğitimi derslerinde kullanılmalı ve ileride ilkokul seviyesinden itibaren çalışılmalıdırKarate-Do, silah olarak çıplak ellerin ve ayakların kullanıldığı bir mücadele sanatıdır. Okinawa’da doğmuş ve Japonya’dan tüm dünyaya yayılmıştır. Karate, Okinawa adasında yüzyıllardır çalışılmakla birlikte Japonya’ya girmesi 1920’li yıllarda, dünyaya yayılması ise ancak 1950’li yıllarda başlamıştır. Karate-Do’yu farklı kılan ‘Do’ yani felsefesidir. Karate-Do, Usta-Çırak ilişkisi içinde insanların vücutlarını çalıştırırken, karakterlerinin saldırgan ve kötü yönlerini temizler. Karate-Do nezaket, saygı ve disiplin üzerine kuruludur. Bütün antrenmanları toplu halde Bayrağımızın selamlanmasıyla başlar ve Bayrağımızın selamlanmasıyla bitirilir. Karate-Do çalışmalarında aslolan . Japonya’da yayılmaya başladığı 1920-1930 yıllarında Karate-Do, çalışılan ustanın ya da dojonun (salonun) adıyla birlikte anılmaya başlanmıştır. Bunun nedeni ise ustaların Karatede önem verdikleri noktaların ve öğretilerinin birbirlerinden farklı oluşudur. Bugün dünyada 80’in üzerinde karate stili çalışılmakla birlikte W.K.F. (Dünya Karate Federasyonu) 4 ana stili resmen tanımaktadır. Bunlar: Türkiye’de Karate-Do ilk defa 1960’ların ortalarında tanıtılmaya başlanmıştır. O yıllarda Judo, Karate, Aikido, Jiu Jutsu teknikleri karışık olarak Türk subaylarına göğüs göğüse mücadele kapsamında gösteriliyordu. Mücadele sporlarına Judo ile başlayan Sn. Hakkı KOŞAR 1970’li yıllarda Karate çalışmalarına ağırlık vermiştir. Sn. Hakkı KOŞAR’ın sebatlı çalışmaları ile Türkiye’de karate çalışmaları Shotokan stilinde başlamıştır. Halen aktif olarak 55 ilimizde karate çalışılmaktadır. Türk Karatesine hizmet eden antrenörlerimizin yetiştirdiği sporcular Avrupa ve Dünya Şampiyonu olmuşlardır. Türkiye Karate Federasyonu bünyesinde yabancı antrenör ve sporcu bulundurmamaktadır.
Kaynakça: Yenal Karahan
|